Сөй гомерне, сөй халыкны, сөй халыкның дөньясын!



Котлыйбыз


Баш бит - Яшьлек адымы - Татар булуым белән горурланам
6.02.2020

Татар булуым белән горурланам

Бүгенге көндә шәһәрләрдә яшәүче яшьләрнең күбесе туган телебездә аралашмыйлар. Гореф-гадәтләребезне дә белмиләр. Катнаш гаиләләр саны да арта, мәктәпләрдә татар теле дәресләре саны кыскартыла. Боларның барысын да исәпкә алсак, коточкыч хәл килеп туа түгелме? Ә бит телебез — иң бай, матур телләрнең берсе. Без – бай тарихлы милләт. Безнең бурыч — халкыбызда милли үзаң, милли горурлык хисе уяту, телебезне саклап калу. Соңгы вакытта тел, милләт мәсьәләсенең еш күтәрелүе дә юкка түгел. Быел октябрь аенда халык санын алу кампаниясе уздырылачак. Аның уңышлы үтүе, нәтиҗәләренең дөрес булуы бары тик үзебездән тора. Милләттәшләребез халык санын алуда актив катнашып, милләт турындагы сорауга “мин — татар” дип җавап бирсеннәр иде. Ә син татар булуың белән горурланасыңмы? Сездән шушы хакта хатлар көтеп калабыз.
Мин — татар кызы

Әйе, әлеге язмамны нәкъ менә шундый сүзләр белән башлыйсым килде. Татарстан Республикасында тууым, татар гаиләсендә тәрбияләнүем, татар телендә сөйләшүем белән мин, чын мәгънәсендә, бәхетлемен. Милләткә, туган җиремә, илемә хөрмәтем зур. Татар җирлегендә яшәп, татарча укуы, татарча рәхәтләнеп “исәнмесез”, “сәлам, дус­тым” дип исәнләшүе генә ни тора!
Кечкенәдән үк төрле татарча газета- журналларны һәрдаим укып барам. Районыбыз­да нәшер ителгән “Әгерҗе хәбәрләре”, күрше Удмуртия Республикасында татар телендә дөнья күрүче “Яңарыш” газеталарына тукталасым килә. Безнең Әгерҗедә әлеге газеталарны алмаган кеше юктыр. Ә мин аларга язылып кына калмыйча, иҗат җимешләремне дә газета редакцияләренә юллыйм. “Яңарыш” газетасы татарларны туплаучы, Әгерҗе һәм Ижау каласының дуслык күпере булып тора. Якташларым бер-берсен котлыйлар, аралашалар, яңалыклардан хәбәрдар булып торалар, үзләренең язган шигырь, хикәя, мәкаләләрен бастыралар, башка кешеләр тарафыннан языл­ганнары белән дә танышалар, яңа дус­лар табалар.

Ә инде китапларга килгәндә, өебездә үзебезнең китапханәбез дә бар. “Хәзерге Интернет һәм компьютер заманасында нинди китап уку инде”, — дип әйтер кайбер китап укырга яратмаучылар. Ялгышасыз, китап уку ул җанга дәва, күңелгә рухи ризык та булып тора. Әмирхан Еники, Хәсән Сәрьян, Гомәр Бәширов, Гариф Ахунов, Мөхәммәд Мәһдиев, Габдрахман Әпсәләмов, Гадел Кутуй, Рафаиль Тухватуллинның әсәрләрен бер тында бүленмичә укып чыгам.

Күп әсәрләрдә ана образына, гаилә, мәхәббәт, авыл тормышына зур игътибар бирелә. Хәсән Сәрьянның «Бер ананың биш улы” әсәрен мин еламыйча гына укый алмадым. Салкын җанлы кешеләрнең дә күңел кылларына тәэсир итәрдәй әсәр язган автор.
Ә инде Әмирхан Еникинең әсәрләре минем күңелемдә аерым урын алып торалар. Аның “Матурлык”, “Әйтелмәгән васыять” хикәяләре көчле мәгънәгә ия. Акъәби балаларына туган телне күз карасыдай кадерләп сакларга, гореф-гадәтләрдән аерылмаска, туган нигезне онытмаска кирәк дип әйтеп калдырырга тели. Ләкин аның сүзләре кызларына кирәк тоелмый. Шуңа күрә дә, әбинең яшел сандыгы – халыкның рухи байлыгы — киләсе буынга тапшырылмыйча кала. Бүгенге көндә, милләт язмышы турындагы мәсьәләләр көн тәртибендә торган чорда, “Әйтелмәгән васыять” нең әһәмияте чиксез зур. Ул буыннар бәйләнешен, ата-ана һәм балалар мөнәсәбәтенең нык булуын таләп итә.
Туган нигез, туган җир ташланмасын, учак сүнмәсен, милләтебезнең гореф-гадәтләре, йола–тарихы онытылмасын иде. Без – хәзерге буын — милләтнең рухи байлыгын саклап, бездән соң да килгән буынга тапшырмасак, милләтнең киләчәге юк дигән сүз. Кадерле дусларым, татар телен онытмыйк, татарча китап, газета-журналлар укыйк, әби-бабайлардан гореф-гадәтләр турында тулырак белешеп, аларны өйрәник.

Таңсылу Арсланова, Алабуга шәһәре.