Сәрия Латыйпова: «Өлкәннәрне яратырга кирәк»

8 июнь – Социаль хезмәткәрләр көне

Арабызда мәрхәмәтле, игелекле, чын мәгънәсендә зур йөрәкле кешеләр күп. Сүзем нәкъ менә шундый кешеләр – социаль хезмәткәрләр турында.

Бу игелекле һөнәр ияләре караучысыз калган яки балалары читтә яшәп, ярдәмгә мохтаҗ булып яшәүче әби-бабайларны, сабый бала карагандай, кадерләп, барлык эшләрен, гозерләрен үтәп торалар. Һөнәри бәйрәмнәре алдыннан Ленин районы социаль үзәге хезмәткәрләренең берсе – милләттәшебез Сәрия Шәмсемөхәммәт кызы Латыйпова белән аның эш вакытында очраштык. Ул әлеге районда яшәүче өлкәннәргә, пенсионерларга һәм инвалидларга 2000 елдан бирле хезмәт күрсәтә.

Килгәнемне көтеп торуларын күрү – үзе бер рәхәт

Сәрия Латыйпова тумышы белән Әгерҗе районы Кырынды авылыннан. Авылда мәктәпне тәмамлаганнан соң, Бөгелмәдәге училищеда укып, май җитештерүче һөнәрен үзләштерә. Аннан Әгер­җегә эшкә җибәрәләр. Сөт-май комбинатында эшли. Ләкин бел­гечлеге буенча озак эшләргә туры килми: барлык туганнары, апалары Ижауда булгач, күңеле шунда тарта. «Фатир хуҗасы Ләбибә апаның мине бер дә җибәрәсе килмәде. Әйдә, китмә, монда гына кал», – дип үгетләде. «Монда автобуслар да йөрми, гел җәяү йөрергә кирәк», – дип, апаларым янына килдем. Бирегә килгәч, апам янына заводка эшкә урнаштым. Мотозаводта кон­тролер булып эшләдем. Биредә туган авылым егете Рәис белән очраша башладык, аннан өйлә­нештек. Безне сөендереп, кызыбыз туды, декрет ялыннан соң тагын заводка эшкә чыктым. Улым ту­гач, гаиләдә вазифалар артты. Кызымны мәктәпкә йөртергә, улым­ны балалар бакчасына ил­тергә кирәк. Дустым мине үзе янына Социаль яклау бүлегенә чакырды. Чөнки заводта эш сәгате бик иртә башлана иде. Инде 60 яшьтә булуыма карамастан, мине көтеп торучы шушы әбиләремне яратып эшлим», – дип, Галия апаны кочып куйды Сәрия апа. «Эшегез авыр түгелме? Сезгә бит бик күп һөнәрләрне белергә кирәк!» – дим.
«Һәрбер адреска бардың да, булды гына түгел шул. Өлкәннәрнең һәммәсен тыңлый белергә дә, соңыннан документларны да ту­тырырга кирәк. Кайберәүләр: «Әй, сезнең эшегез бигрәк җиңел инде, кердең-чыктың, кердең-чыктың», – диләр. Кеше үзе эшләп карамыйча, ул эшне аңламый шул. Әби-бабайларның сөйләшәсе, ара­ла­шасы да килә. Уртак тел таба бел­мәсәң, әбиләрне яратмасаң, эш­ләп булмый. «Бер яктан, рәхәт эш түгел. Иң мөһиме: өлкәннәрне яратырга, аларны тыңлый бе­лер­гә кирәк. Кайберәүләр май кояшыдай елмаеп, «Менә ми­нем кызым килгән», – дип каршы алалар, кайсысының йөзен болыт каплаган була. Сөйләшә-сөйләшә ачылып китәләр, аннан соң гына өй эшләрен эшлисең. Шулай итеп, табиб та, психолог та була­быз. Һәр эштәге кебек, башта кы­ен­лыклар булгалады, ләкин со­ңын­нан ияләндем. Үзеңнең башка­ларга кирәкле булуыңны аңлау авырлыкларны оныттыра ул.
22 ел эшләгән дәвердә 4 мө­дир алышынды, барысы белән дә уртак тел табып эшләдек. Хәзер мөдиребез – Гөлшат Өлфәт кызы. Директорыбыз Ильяс Әсхәт улы Ибраһимов та бик гадел, яхшы. Эш көнебезгә килгәндә, көн саен 5-7 адреска барабыз. Кайчак больничныйда, ялда булганнарны алыштырырга, аларга беркетелгән адреслар буен­ча да барырга туры килә. Өл­кәннәрнең яшәгән урынына ки­леп, килешү төзегәннән соң башкарырга тиешле эшләр исем­леге билгеләнә. Су алып кайту, кибеткә бару, ут-су өчен түләү, өй җыештыру, авыр хәлдә урында ятучыларны ашату безнең өстә. Андыйларга көненә 2 тапкыр ба­рам. Ашарларына пешереп аша­там. Алар киткән чакта: «Кызым, рәхмәт!» – дип озатып калалар. Көненә ничә рәхмәтләр җыеп кайтам. Килгәнемне көтеп, сөенеп торуларын күрү – үзе бер рәхәт.
Кайчагында «Бу җи­рем авыр­та, нишләтим икән?» – дип ки­ңәш сорап каршы алалар. Мин, әлбәттә, белгәннәремне уртак­лашам. Икенче көнне «Син дөрес әйттең бит, булышты», – дип каршы алалар. Эшләгән чак­та тәҗрибә, киңәшләр белән дә бүле­шәбез. Үзем белмәгәнне алардан да өйрәнәм», – ди ул.
Сәрия апа эшләрен башкаргач, өс­тәлдә яткан дәфтәргә нәрсәләр эшләгәнен язып куйды. Галия апа­ның да үзендә дә шундый ук дәфтәр бар икән. «Хисап бирү өчен кирәк», – дип аңлатты ул моны. Әйтик, кибеттән әйберләр алып кайтып бирә, шуларны язып бара, чегын беркетә. Рецептлар яздырып, дару юнәтү, коммуналь хезмәтләр өчен түләү кебек кәгазь эшләре аның өстендә. Барысын да теркәп бара ул.

Табиб та, психолог та, сердәшче дә

Галия апа Даутованы карарга башта социаль хезмәткәр Гөлсинә ханым беркетелгән булган. Ул лаеклы ялга чыккач, аны Сәрия апа алыштыра. Галия апаның өенең чисталыгына-пөхтәлегенә игътибар иттем. Сәрия ханым юып-чистартып китә, ә Галия апа шул чисталыкны саклый, өен пөхтә тотарга тырыша. «Үземә 82 яшь, өй эчендә акрын йөрештерәм. Бөтенләй тик утыр­сам, буыннар оеша, шуңа хәрәкәтләнергә тырышам. Гомер буе авыр эштә эшләп, сәламәтлегем какшады. Хәзер чиләк тә күтәрә алмыйм. Мотозаводта йөк ташучы да бул­дым, асфальт заводында эшлә­дем. Асфальт җәя идек, хәзерге асфальтны элекке белән чагыш­тырып та булмый. Кайнар ас­фальтта резин сапоги белән йөреп, аякчулар (пор­тянкалар) лычма су була иде. Әле, сөбханалла, шулай йөргәч, дип, шөкрана кылам хәзер. Ярдәмчем Сәриягә ни кушсам, шуны эшли. Бик чиста, җиренә җиткереп башкара. Атнага 3 тап­кыр килә, ишегалдыннан су кертә, тузан сөртә, идән юа, өй җыештыра. Кышын кар да көри. Тәрәзәдән карап, килгәнен көтеп торам», – ди Галия апа.
Газета яздырып таратучыбыз Әлфирә апа Дәүләтова да шал­тыратып, Сәрия ханыма рәх­мәт­ләрен җиткерде. «Сәрия­не күп­тәннән беләм. Үзем дә Кы­рын­ды­дан күптәннән чы­гып киткән кеше бит. Уртак танышларыбыз да күп. Авылдашларымның хә­лен аның аша белешеп торам. Без аерым яшәгәч, ара ерак булгач, әниебезгә ка­раучы кирәк иде. Ул бик озак еллар безнең әнине карады. Без аңа гаиләбез белән бик рәхмәтлебез», – ди. Әлфирә апаның әнисен Сәрия ханым да искә төшерде. «Әби бик әйбәт иде. Коймаклар пешереп көтә иде килүемне. «Әйдә, эшеңне башлаганчы бергәләп чәй эчик әле», – дип әйтер иде.
Сәрия апа шаяртып сөйләшә-сөйләшә, җәһәт кенә өй эшләрен башкарып чыкты. Аның сабыр гына тыңлый белүенә дә игътибар иттем. Күзәтеп торганнан соң, бу эштә киң күңелле, олы йөрәкле кешеләр генә эшли аладыр, дигән фикергә килдем.

«Кайчак эштән кайткач та, ярдәм сорап шалтыратучылар була. Кешенең хәленә керә бел­мәсәң, безнең эштә эшләп бул­мый. Кешеләрне ярата белергә, аларның борчуын үз йөрәгең аша уздыра белергә кирәк», – ди Сәрия ханым. Сәрия апаны һәм башка социаль хезмәткәрләрне һөнәри бәйрәмнәре белән котлап, авыр һәм мактаулы эшләрендә уңышлар, сабырлык, сәламәтлек, гаилә бә­хете, өлкәннәрнең ихтирамын тоеп яшәүләрен телибез.
Ленин районы социаль яклау бүлегендә мөдир булып эшләүче Гөлшат Өлфәт кызы Гайнуллина белән дә аралаштык. «Безнең район буенча 350 кешегә 36 со­циаль хезмәткәр өлкәннәргә, пен­сионер һәм инвалидларга ярдәм күрсәтә. Минем кул астында 12 социаль хезмәткәр эшли. Бер хезмәткәргә дистәдән артык өлкән кешене карарга туры килә. Көненә 5-6 кешегә ярдәм итәләр, кайчак күбрәк тә була. Кайберләренә көненә берничә тапкыр барырга да кирәк. Безнең хезмәткәрләр бик ышанычлы, гадел. Эшкә алган вакытта да без шуңа игътибар итәбез. Үзем исә 2001 елдан бир­ле эшлим. Эшләү дәверендә күзәтүләрдән чыгып әйтә алам, социаль хезмәткәрләргә табиб та, психолог та, сердәшче дә була белергә кирәк, чөнки өлкән кешеләрнең төрле вакыты була: авырып та китәләр, кәефсез чак­лары да булгалый. Урында ятып, һәрдаим карау, игъ­тибар сораучылар да бар. Социаль хез­мәт­кәр һәрвакыт хәл­ләрен белеп, йорт тирәсендәге эшләрендә булышып, азык-тө­лек, дарулар алып кайтып, гел булышып торалар. Урын өстендә ятучыларның кайберләре хәтта фатир ачкычларын да ышанып бирәләр. Үзләре ачып керәләр, үзләре бикләп китәләр.
Социаль ярдәмгә мох­таҗ булучылар бар икән. Яшәү урыны буенча Социаль яклау үзәгенә мөрәҗәгать итәргә кирәк. Ленин районының Социаль яклау үзәге телефоны: 71-10-87. Буш­лай да, түләүле дә ярдәм күрсәтү хезмәте бар. Килешү төзегән чакта мөдир бар шартларын да аңлата. Өлкәннәрнең пенсияләре яшәү минимумнан аз булган очракта, бушлай хезмәт күрсәтелә», – дип аңлатып узды.

Гөлнара Вәлиева.